Những sự thật thú vị về mèo tam thể

Một nghiên cứu của Đại học Y khoa Thú y Missouri ước tính rằng cứ 3.000 con mèo tam thể thì chỉ có 1 con là đực. Vậy giống mèo tam thể là gì mà lại có tỷ lệ đực cái chênh lệch như vậy? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về giống mèo đặc biệt này ngay nhé.

Mèo tam thể có phải là một giống mèo độc lập không?

Mèo tam thể

Mèo tam thể được rất nhiều người yêu thích vì bộ lông đặc biệt của chúng. Nhưng, không giống như mèo Xiêm hay mèo Ba Tư, mèo tam thể không phải là một giống mèo. Tên gọi tam thể dùng để chỉ một mẫu màu của bộ lông mèo chứ không phải một giống. Điều đó có nghĩa là có nhiều giống màu sẽ có những cá thể có màu lông độc đáo gọi là tam thể.

Mèo có 3 màu trắng – đen – cam

Để một con mèo được gọi là mèo tam thể thì bộ lông của chúng phải có ba màu đen, trắng và cam. Ba màu này xuất hiện trên lông thành từng mảng, với màu trắng là chủ đạo.

Sự độc đáo về màu lông nên được nhiều người ưa chuộng

Nhiều giống mèo có thể sinh ra mèo tam thể, nhưng không phải tất cả. Dưới đây là một số giống mèo có tỷ lệ sinh ra những chú mèo tam thể phổ biến nhất.

Một chú mèo tam thể của giống Sphynx

Mèo tam thể được mô tả là loài mèo có màu sắc sặc sỡ nhất thế giới. Mèo tam thể là một trong những loài duy nhất có bộ lông đa dạng về màu sắc như vậy. Ngoài màu vàng, đen, cam thì còn có một số cá thể mèo tam thể có màu kem, đỏ, xanh đen và thậm chí là nâu socola. Những chú mèo tam thể với màu sắc nhạt hơn được gọi là mèo tam thể loãng. Chúng có màu chủ yếu là màu trắng với các mảng màu nhạt từ xám xanh đến kem đến vàng.

Một số cá thể có màu nhạt

Mèo tam thể trong tiếng Anh là Calico. Ngoài ra, chúng còn có nhiều tên gọi khác nhau ở nhiều quốc gia khác nhau cụ thể như  “lapjeskat” ở Hà Lan, từ này có nghĩa là mèo vá vì các mảng màu trên người chúng. Ở Nhật Bản, những chú mèo này được gọi là “mi-ke”, đó là viết tắt của bộ lông 3 màu.

Với sự phân bố bất định của các mảng lông khác màu, bạn sẽ không bao giờ tìm thấy hai con mèo tam thể có bộ lông hoàn toàn giống nhau.

Phân biệt mèo tam thể và mèo Tortie

Mèo tam thể thường bị nhầm với mèo Tortie. Mèo Tortie cũng không phải là một giống mèo độc lập như mèo tam thể. Nó cũng là tên gọi để chỉ màu sắc bộ lông của mèo.

Mèo Tortie gần giống mèo tam thể

Mèo Tortie còn được gọi là mèo mai rùa, mèo đồi mồi,… Loài mèo này cũng có bộ lông kết hợp từ nhiều màu sắc khác nhau mà cụ thể thường là đen – cam, đen – vàng, xám vàng,… Những màu sắc trên mèo mai rùa là các đốm, các vằn màu. Màu sắc thường được trộn lẫn với nhau thay vì chia thành từng khoảng màu riêng biệt như mèo tam thể. 

Điểm dễ nhận thấy hơn là mèo tam thể sẽ có màu trắng chủ đạo chiếm từ 25 – 75% toàn bộ lông còn hầu như mèo đồi mồi không có màu trắng. Phổ biến nhất là màu đen – cam.

Màu trắng chiếm phần lớn bộ lông ở mèo tam thể

Hơn thế nữa, những chú mèo tam thể có thể xuất hiện ở nhiều giống khác nhau như chúng ta vừa kể 15 giống ở trên. Tuy nhiên, những chú mèo Tortie mang bộ lông pha trộn hai màu thường chỉ xuất hiện ở mèo Mỹ lông ngắn, mèo Anh lông ngắn, mèo Ba Tư, mèo Cornish lông xoắn, mèo Mỹ lông dài.

Tại sao mèo tam thể thường là mèo cái chủ yếu?

Giống mèo tam thể luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà khoa học nghiên cứu về mèo. Các nhà nghiên cứu bắt đầu nghiên cứu về mèo tam thể vào những năm 1940. Murray Barr và nghiên cứu sinh của ông là EG Bertram đã tìm thấy những khối u sẫm màu hình dùi trống ở bên trong nhân tế bào thần kinh của mèo tam thể cái, nhưng chúng không xuất hiện ở mèo tam thể đực. Những khối u sẫm màu này được gọi là thể Barr. Năm 1959, nhà sinh học tế bào người Nhật Bản Susumu Ohno đã xác định các thể Barr là nhiễm sắc thể X. Năm 1961, Mary Lyon đề xuất khái niệm bất hoạt nhiễm sắc thể X.

Mèo tam thể hầu hết là mèo cái

Có một thực tế là hầu hết tất cả mèo tam thể đều là giống cái vì cấu tạo độc đáo của nhiễm sắc thể đã quyết định sự biến đổi màu trong bộ lông của chúng.

Các nhiễm sắc thể giới tính (X và Y) quyết định một con mèo sẽ là đực hay cái. Mỗi con mèo có một cặp nhiễm sắc thể giới tính với sự kết hợp XX – con cái và XY – con đực. Ở mèo, gen quy định màu lông nằm ở nhiễm sắc thể X. Hầu hết mèo tam thể đều là giống cái, vì chúng có tới hai nhiễm sắc thể X. Những con mèo tam thể đực chỉ có một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y.

Ngoài việc xác định màu lông ở mèo, thì nhiễm sắc thể X còn có nhiều gen mã hóa các protein cần thiết để tồn tại.

Không bao giờ có 2 con mèo tam thể giống nhau

Với những con mèo cái có hai nhiễm sắc thể X, thì liều lượng kép gen ‘sống sót’ có thể gây độc. Để bù lại liều lượng nhân đôi này, một trong 2 nhiễm sắc thể X sẽ bị bất hoạt ngẫu nhiên ngay từ khi mèo tam thể mới chỉ là 1 tế bào nhỏ trong bụng mẹ.

Mèo tam thể đực rất hiếm

Do đó, nếu như nhiễm sắc thể X mang gen quy định màu lông trắng ở một điểm của cơ thể bị bất hoạt, thì gen da cam sẽ hoạt động ở điểm đó (và ngược lại). Bởi vì các nhiễm sắc thể vô hiệu hóa được chọn ngẫu nhiên, sự kết hợp của màu lông ở mèo tam thể cũng là ngẫu nhiên và duy nhất đối với mỗi con mèo tam thể.

Chúng có tuổi thọ ngắn dô gặp một số dị tật

Tuy nhiên, có một số trường hợp mèo tam thể có thể là mèo đực. Những con đực có thể gặp một dị tật di truyền được gọi là Hội chứng Klinefelter và hiện tượng chimerism. Hội chứng Klinefelter xảy ra khi con đực thừa hưởng thêm một nhiễm sắc thể X từ cha hoặc mẹ, khiến cấu trúc gen của anh ta là XXY. Chimerism xảy ra khi một cặp phôi hợp nhất rất sớm trong quá trình phát triển, dẫn đến hai bộ DNA khác nhau. Cả hai đột biến này đều rất hiếm. Những con mèo tam thể đực này đều vô sinh vì vậy chúng không thể được sử dụng để lai tạo thêm các con tam thể.

Hội chứng Klinefelter có thể tăng nguy cơ gãy xương, đau khớp và tiểu đường ở mèo. Những vấn đề sức khỏe này có thể khiến tuổi thọ của mèo tam thể đực ngắn hơn mèo cái và nhiều giống mèo khác.

Mặc dù mèo tam thể đã là hiếm nhưng những con mèo tam thể đực còn hiếm hơn. Một nghiên cứu của Đại học Y khoa Thú y Missouri ước tính rằng cứ 3.000 con mèo tam thể thì chỉ có 1 con là đực. Chính vì sự hiếm có này nên những chú mèo tam thể đực nói riêng, tam thể nói chung được cho là biểu tượng của sự may mắn.

Vì mèo tam thể đực đều vô sinh nên mèo cái thường lai tạo với mèo khác nhưng có sinh ra mèo tam thể con hay không còn tùy thuộc vào “may mắn”

Một số thông tin thú vị về mèo tam thế

• Mèo tam thể được tuyên bố là mèo chính thức của bang Maryland (Hoa Kỳ) vào năm 2001. Chỉ có hai tiểu bang khác có mèo đại diện cho bang.
• Chú mèo thần tài vẫy tay – mèo Beckoning trong văn hóa Nhật Bản là một con mèo tam thể.
• Do sự quý hiếm của giống mèo này nên chúng được biết đến như một loại bùa may mắn. Mọi người cũng tin rằng mèo tam thể sẽ mang lại may mắn cho ngôi nhà của các gia đình nhận nuôi chúng. 

Biểu tượng của một bang tại Mỹ

• Những chú mèo này đôi khi được gọi là money cat (mèo tiền) ở Hoa Kỳ. Vào những năm 1870, mèo tam thể được tuyên bố là biểu tượng chính thức của tài lộc ở Nhật Bản (Maneki-Neko).
• Một chú mèo tam thể đã “cứu sống” nhà ga của Nhật Bản trước nguy cơ bị đóng cửa. Năm 2007, ga xe lửa Kinokawa chuẩn bị đóng cửa vì vấn đề ngân sách. Lúc này, thị trấn cử một con mèo tam thể địa phương đến làm chủ nhà ga. Tại đây, “cô chủ nhà ga” sẽ chào đón hành khách khi họ đi ngang qua. Chú mèo tam thể trở thành một nhân vật nổi tiếng, khiến lưu lượng truy cập tại ga xe lửa tăng 17%. 

Biểu tượng may mắn của nhiều nước

• Bạn không thể lai tạo những chú mèo tam thể bởi vì chúng chỉ xảy ra một cách tình cờ. Sự xuất hiện tình cờ này chính là lý do tại sao mèo tam thể rất hiếm và được coi là một lá bùa may mắn.
• Mặc dù chỉ là tin đồn, nhưng nhiều người thường tin rằng mèo tam thể có thể chữa khỏi mụn cóc. Chà mụn cóc vào phần đuôi của một con mèo tam thể vào khoảng tháng Năm được cho là có thể chữa khỏi bệnh. 

Trên đây là một số thông tin khái lược về mèo tam thể. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp quý vị hiểu hơn về loài mèo đặc biệt này.